بیماری صرع یا epilepsy چیست؟
بیماری صرع یا epilepsyچهارمین بیماری شایع و مزمن در جهان می باشد. این بیماری در طبقه بندی بیماری های مغز و اعصاب قرار می گیرد. در کشور ایران حدود یک درصد از جمعیت به این بیماری مبتلا می باشند.
بیماری صرع مجموعه ای از اختلالات عصبی مزمن می باشد که معمولاً با حمله های صرعی مشخص می گردد. حملات صرعی معمولاً به طور مکرر رخ میدهند و دلایل ثابت و مشخصی ندارند. لازم به ذکر است که همه تشنج ها و حملات را نمی توان حمله صرعی دانست و تلقی کرد.
معمولا حملات صرعی به دلیل آسیب مغزی مصرف داروها و الکل و در برخی از موارد به دلیل سرطان مغز ایجاد می شوند. زمانی که فعالیت سلولی کورتیکال یا غشایی در مغز بیش از حد غیر عادی باشد، حملات صرعی رخ می دهد. این بیماری از دسته بیماری هایی است که درمان قطعی ندارد اما می توان با مصرف دارو حملات صرعی را تا ۷۰ درصد کنترل کرد. بیماری صرع در افرادی که سن بیشتری دارند رایجتر می باشد. می توانید با پزشک متخصص مغز و اعصاب جهت درمان بیماری صرع صحبت کنید .
از آنجا که بیماری صرع به دلیل فعالیت غیر طبیعی مغز ایجاد می گردد، ممکن است طی تشنج تمامی فرآیندهایی که مغز در آن ها دخیل است را تحت تاثیر قرار دهد. از علائم و نشانه های تشنج می توان به حرکات ناگهانی و غیر قابل کنترل در بازوها و پاها و علائم روانی مانند ترس و اضطراب از دست دادن هوشیاری و گیجی موقت اشاره نمود.
انواع صرع
پزشکان با توجه به نحوه شروع فعالیت غیر طبیعی مغز، صرع و تشنج ها را به چند نوع تقسیم بندی می کنند. در ادامه به بررسی تشنج و حمله های صرعی مختلف می پردازیم:
- تشنج کانونی یا صرع پارشیال:در صورتی که تشنج به دلیل فعالیت غیر طبیعی یکی از ناحیه های مغز باشد تشنج کانونی، صرع پارشیال یا تشنج جزئی رخ می دهد. در صرع پارشیال تمام نقاط مغز درگیر نیست و فقط ناحیه خاصی از مغز باعث بروز علائم صرع می گردد. صرع پارشیال به دو گروه تقسیم می گردد:
- صرع پارشیال با نقص در هوشیاری: در این نوع تشنج فرد آگاهی و هوشیاری خود را از دست می دهد و ممکن است که برای مدت زمانی به یک نقطه خیره شود و پاسخ درستی به صدای اطرافیان خود ندهد. در این نوع تشنج ممکن است بیمار حرکاتی نظیر مالیدن دست ها به هم، راه رفتن حول یک دایره، جویدن و بلعیدن را انجام دهد.
- صرع پارشیال بدون از دست دادن هوشیاری:در این نوع تشنج میزان هوشیاری بیمار کاهش پیدا نمی کند حتی ممکن است بیمار کاملا بیدار و هوشیار باشد. حتی ممکن است بعد از تشنج، قادر به یادآوری وقایعی که هنگام تشنج اتفاق افتاد باشد. در طول تشنج کانونی بدون از دست دادن هوشیاری، فرد توانایی پاسخگویی به اطرافیان را ندارد. به طور کلی تشنج های کنونی بدون از دست دادن هوشیاری بسیار مختصر هستند و کمتر از دو دقیقه به طول میانجامد.
- صرع خفیف:مدت زمان صرع خفیف یا تشنج های خفیف کوتاه تر از تشنج های شدید است و کمتر از ۱۵ ثانیه به طول می انجامد. تشنج خفیف معمولاً در کودکان رخ می دهد و برای مدتی کوتاه باعث شود که فرآیندهای مغزی فرد متوقف شود.در صرع خفیف فرد روی زمین نمی افتد و بدنش دچار لرزش نمی شود. در نوع خفیف ممکن است فرد مبتلا برای مدتی به یک نقطه خیر شود یا اندام های فرد مبتلا دچار اختلالات حرکتی شود. مثلا فرد لب خود را بگزد یا پلک فرد دچار پرش شود.
- تشنج های منتشر یا صرع بزرگ:تشنج های منتشر که با نام صرع بزرگ نیز شناخته می شوند، تمام نقاط مغز را درگیر می کنند. تشنج های منتشر به شش نوع مختلف تقسیم می شوند که در ادامه به بررسی هر یک از آن ها می پردازیم:
- تشنج های خاموش:این تشنج معمولاً در کودکان اتفاق می افتد از مشخصات این تشنج می توان به خیره شدن به یک نقطه انجام دادن حرکاتی مانند ملچ مولوچ کردن یا چشمک زدن اشاره نمود. گاهی ممکن است تشنج خاموش منجر به از بین رفتن هوشیاری در فرد شود.
- تشنج های آتونیک:در این نوع تشنج کنترل ماهیچه ها از دست می رود و ممکن است فرد به صورت ناگهانی روی زمین بیفتد.
- تشنج های تونیک:تشنج های تونیک با سفت شدن ماهیچه های پشت بازوها و پاها همراه هستند. سفت شدن ماهیچه ها باعث می شود که فرد زمین بخورد و بدن وی دچار لرزش شود.
- تشنج های کلونیک:تشنجهای کلونیک معمولاً بازو گردن و صورت را درگیر میکند این نوع تشنج ها معمولاً باعث ایجاد حرکات ناگهانی ماهیچه ای می شوند.
- تشنجهای میوکلونیک: صرع میوکلونیک یا تشنج میوکلونیک باعث می شود ماهیچه ها به صورت ناگهانی و ناخواسته منقبض شوند معمولا این نوع تشنج در کودکان و نوجوانان شایع تر است. در این نوع تشنج در هر دو طرف بدن بازوها و پاها به صورت ناگهانی و تکراری به حرکت در می آیند.
- تشنج های تونیک کلونیک: تشنج تونیک کلونیک از پرالتهاب ترین تشنجهای صرعی هستند این نوع تشنج ها باعث می شوند که فرد به صورت ناگهانی هوشیاری خود را از دست دهد. لرزیدن و سفت شدن بدن و در برخی از موارد از دست دادن کنترل ادرار یا گاز گرفتن زبان از مشخصه های این نوع تشنج هستند.
چرا افراد به بیماری صرع مبتلا می شوند؟
بیماری صرع یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد را مبتلا میکند. تقریبا نیمی از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند علت ابتلایشان را نمی دانند. گاهی ممکن است افراد به دلایل مختلفی به این بیماری مبتلا شوند در ادامه به بررسی هر یک از دلایل صرع میپردازیم:
- ضربه به سر:گاهی ممکن است در اثر تصادف با ماشین یا دیگر حوادث به سر افراد ضربه وارد شود. ممکن است پس از وارد شدن ضربه به سر فرد به این بیماری مبتلا گردد.
- سابقه خانوادگی:در صورتی که در خانواده سابقه ابتلا به این بیماری وجود داشته باشد، فرد در معرض خطر ابتلا به اختلالات تشنجی و بیماری صرع قرار میگیرد.
- عفونت های مغزی:عفونت هایی مانند مننژیت می توانند باعث التهاب مغز و نخاع شوند. التهاب مغز و نخاع خطر ابتلا به بیماری صرع را افزایش می دهند.
- سکته در سایر بیماری های عروقی:سکته و برخی از بیماری های عروقی می توانند به مغز آسیب وارد کنند. وارد شدن هرگونه آسیب به مغز می تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
- دمانس یا زوال عقل:دمانس یا کاهش فعالیت های مغزی از دیگر عواملی هستند که ممکن است باعث بروز بیماری صرع شوند. معمولا کسانی که آلزایمر دارند در خطر ابتلا به این بیماری قرار می گیرند.
- بیماری های عفونی :برخی از بیماریها مانند ایدز و انسفالیت ویروسی باعث میشوند که افراد به این بیماری مبتلا گردند. انسفالیت ویروسی، ویروسی است که باعث میشود به بافت مغز آسیب وارد می گردد.
- آسیب های پیش از تولد:در صورتی که در دوره بارداری مادر تغذیه نامناسب داشته باشد یا در مکانی قرار گیرد که در آنجا کمبود اکسیژن وجود دارد، خطر ابتلا به بیماری صرع را برای نوزاد خود افزایش می دهد.
تشخیص بیماری صرع
پزشک متخصص مغز و اعصاب لازم است که برای تشخیص این بیماری تست ها و آزمایش های متعددی روی بیمار انجام دهد در ادامه به بررسی برخی از این تست ها و آزمایش می پردازیم:
- معاینه نورولوژیک:در این مایع به پزشک متخصص مغز و اعصاب عملکردهای مغزی توانایی حرکتی و رفتاری بیمار را مورد بررسی قرار می دهد.
- سی تی اسکن:برای تهیه تصاویر مقطعی از مغز از اشعه ایکس استفاده می شود. در سی تی اسکن اتفاقات غیرطبیعی مغز که ممکن است باعث ابتلا به بیماری صرع شوند بررسی می گردد برخی از این عوامل عبارتند از: تومورها، خونریزی و کیست.
- اسپکت:در صورتی که منطقه دقیق شروع تشنج در مغز به وسیله ام آر آی یا EEG مشخص نشود از روش اسپکت استفاده می گردد در این روش فعالیت جریان خون توسط یک نقشه سه بعدی با جزئیات ایجاد میشود. در روش اسپکت فعالیت جریان خون در مغز با جزئیات کامل برای پزشک به نمایش در می آید.
- ام آر آی و ام آر آی عملکردی:در این وسیله با استفاده از امواج مغناطیسی و رادیویی تصاویر و جزئیات مغز ثبت می گردد. زمانی که بخش خاصی از مغز در حال کار کردن است دستگاه ام آر آی عملکردی میتواند تغییرات جریان خون را ثبت نماید. معمولاً از این روش برای جلوگیری از آسیب به مناطق عملکردی خاص استفاده می گردد. این تست معمولا قبل از عمل جراحی روی فرد بیمار انجام میشود. هزینه درمان صرع به وسیله عمل جراحی تقریبا معادل ۱۵ الی ۳۰ میلیون می باشد.
- پت:در روش پت برای دیدن مناطق فعال مغز و تعیین بخش های غیر طبیعی مقدار بسیار کمی از ماده رادیو اکتیو و سیاهرگ فرد بیمار تزریق می شود.
- نوار مغز یا EEG:رایج ترین تستی که روی فرد بیمار برای تشخیص بیماری انجام می شود، نوار مغز است. در این تست الکترودهایی به جمجمه فرد بیمار متصل میگردد این الکترودها فعالیت های الکتریکی مغز را ثبت می نمایند. در صورتی که فرد به بیماری صرع مبتلا باشد در الگوهای طبیعی امواج مغزی او تغییراتی رخ می دهد. تغییر در الگوهای طبیعی امواج مغزی هنگامی رخ میدهد که فرد دچار تشنج نشده است.
George Washington University 2019 Epilepsy Board Review Home Study
1 – CLASSIFICATION OF SEIZURES AND EPILEPSY.mp4
1 – CLASSIFICATION OF SEIZURES AND EPILEPSY.pdf
2 – INTERICTAL EPILEPTIFORM PATTERNS.mp4
2 – INTERICTAL EPILEPTIFORM PATTERNS.pdf
3 – ICTAL PATTERNS.mp4
3 – ICTAL PATTERNS.pdf
4 – EPILEPSIES ATTRIBUTED TO AND ORGANIZED BY STRUCTURAL-METABOLIC CAUSES.mp4
4 – EPILEPSIES ATTRIBUTED TO AND ORGANIZED BY STRUCTURAL-METABOLIC CAUSES.p…